Frases feitas e refráns sobre o tempo.

XANEIRO:

- Xaneiro que non enche o regueiro, non é colleiteiro.
- Xaneiro xeadeiro.
- Xaneiro xeadeiro, febreiro porraqueiro, marzo espanadeiro, abril augas mil.
- En xaneiro planta o teu alleiro.
- Xaneiro porraqueiro, nin boa meda nin (bo) palleiro.
- Xaneiro heloso, febreiro febroso, marzo airoso, abril chuviñoso, maio pardo, San Xoán claro, Santa Marina clariño, agosto arder, setembro beber.
- En xaneiro, sete lobos  no carreiro.
- O lobo en xaneiro, sete e sete no carreiro; en abril, cátame no cubil; en maio, xa son bon gaio; en Santa Mariña, cátame pola cabritiña; en Santos, xa mato o toro nos campos (Christian, Vilardomato).
- San Amaro verdadeiro é o 15 de xaneiro (Adriana, Monforte).
- O 1 de xaneiro, o salto dun carneiro.
- No xaneiro, sete e sete no carreiro.
- Se no xaneiro canta a ra, no maio xa calará.
- San Antonio verdadeiro o 17 de xaneiro e a súa festa lle fan o 13 de San Xoán.
- Se queres ter bo alleiro, bótao no mes de xaneiro.
- En xaneiro, as verzas saben a carneiro, en maio darllas ao criado e en outono, volven ao mesmo dono.
- En xaneiro sube ao outeiro; se ves verdear, ponte a chorar; se ves blanqear, ponte a cantar.
- En xaneiro, torretiñas de pan a medrar.

FEBREIRO:

- A xeada de febreiro, mata a vaca e mailo leiro.
- Febreiro frebas dá; se non as deu xa as dará.
- Febreiro, frebas dá; se non a deu xa as dará, ou no principio ou no final.
- En febreiro, cada chouta seu regueiro.
- Febreiriño corto, cos seus vinteoito; se tivese máis catro, non quedaría can nin gato, nin rato no burato, nin cornas ao carneiro, nin orellas ao pigureiro (Adriana).
- Vaite febreiro, cos teus días vinteoito, que se duraras máis catro, non quedaba can nin gato (Fabio).
- Febreiriño corto, cos seus días vinteoito; se duraras máis catro, non quedaba can nin gato, nin hastas ao carneiro, nin orellas ao pigureiro (meu, Sarria).
- En febreiro, entra o sol en calquera regueiro.
- No febreiro, se ves verdegar, súbete ao alto, e ponte a chorar e, se ves negrear, ponte a cantar.
- En febreiro, soniño de carneiro; en marzo, soniño no brazo.

MARZO:

- Cando o marzo maiea, maio marcea.
- Marzo ventoso, abril chuviñoso.
- Se en marzo oes tronar, prepara as cubas e mais o lagar.
- Marzo airoso, abril chuviñoso, sacan a maio florido e fermoso.
- Se o cuco non vén entre marzo e abril, o cuco morreu ou non quere vir (Miriam López).
- Marzo marcial, cara de lobo, cara de can.
- Marzo espigarzo.
- Marzo marzán, pola maña cara de rosa, pola tarde cara de can.
- O sol de marzo mata a dama no palacio, o sol de abril mata ao porco no cubil, e o de maio mátao no pasto (meu, Sarria).
- Marzo marzoco, treboadas e raiolas; a marzo gabo cando non retorce o rabo (Eva, Terra Chá)
- Cando marzo retorce o rabo, non deixa ovella nin pastor sano (Eva, Terra Chá)


ABRIL:

- Abril, augas mil.
- Augas de abril, caben todas nun barril.
- Abril augas mil, caben todas na boca dun barril.
- En abril, espigas mil (Alicia, Becerreá).
- O sol de abril mata a porca no cubil.
- O abril frío e mollado enche o cileiro e farta o gado.
- En abril, augas mil, e que non salian do seu carril.
- Abril frío e fornos quentes, alegría pos meus dentes (Eva).
- Abril sempre será ruín ao entrar ou ao salir.

MAIO:

- Maio paio, San Xoán claro, valen máis cós bois e o carro.
- Detrás de maio vén San Xoán e despois Santa Mariña.
- Maio sen ballós é como home sen collós.
- Auga en maio, pan todo o ano.
- En maio, aínda a vella queima o tallo.
- Maio pardo, San Xoán claro, valen máis que  mula e o carro.
- Maio pardo e San Xoán claro en Santa Mariña dan o resultado.
- No maio, a vella queima o saio.
- Ata o corenta de maio, non quites o saio.
- Días de maio, días de amargura; inda non amanece, xa é noite escura (refírese á longura dos días que os fai penosos para o que traballa duro).
- En maio, de sono caio, xa coa maiola, xa co traballo (Eva, Terra Chá)

XUÑO (SAN XOÁN):

- Mes de San Xoán, mes de fogueiras, sardiñas e pan.
- San Xoán claro, vale máis cás mulas e o carro.
- En San Xoán, anda o cabalo ruán no pan (Alicia, Becerreá).
- A auga de San Xoán, leva o viño e non dá pan.
- No San Xoán, a sardiña molla o pan.
- Por San Xoán saca as patacas e recolle o pan (Lucía Glez., Quiroga).
- En San Xoán tanto queixo coma pan.

XULLO:

- Cando Santiago é normal, pouca auga na fonte e menos no manantial.
- Cando o Santiago non mexa, Santa Ana levanta a saia (se non chove o día de Santiago, chove ao día seguinte; meu, Sarria).

AGOSTO:

- No mes de agosto, tosto.
- A chuvia no mes de agosto non é auga, é mel e mosto.
- Agosto, frío no rostro.
- A lama de agosto bota ao home a pedir.
- A lama de agosto e o vento de abril, Deus nos libre dil (Teresa).
- En agosto secan os montes e en setembro as fontes.

SETEMBRO:

- As castañas, en agosto arder e en setembro beber.
- Setembro froiteiro, ledo e festeiro (Christian , Vilardomato).
- San Miguel das uvas maduras, moito me tardas, pouco me duras.
- San Miguel das uvas maduras, tarde vés e pouco duras.
- Choiva outoneira por San Mateo, a primeira. Vendima feita e palleiro cerrado, fóra criado (Lucía Glez.).

OUTUBRO

- Ano de moitos ourizos, non prepares o canizo (Lucía Glez.).
- Por San Froilán, mete a rella e terás pan (Lucía Glez.).

NOVEMBRO:

- De Santos a Navidades, inverno de verdade.
- Polo San Martiño, saca ao porco do camiño (meu; alude ao costume de botar os porcos pacer fóra no bo tempo. Logo métense na corte para cebalos).
- Polo San Martiño, mata o porquiño.
- En Santos, neve nos campos.
- Dos Santos ao Nadal, bo é chover e mesmo nevar (Christian).
- Polo San Martiño, mátase o porquiño.
- Por Santos, neve nos altos.
- Polo día de Santos, neve nos campos.
- No mes de Santos, neve nos campos.
- Por San Martiño, acaba a sementeira, barra o teu viño (Lucía Glez.).

DECEMBRO:

- En decembro, fume na lareira e auga na lameira (Christian, Vilardomato, Ribas de Sil).
- O mes de Navidad, non plantes horto nin vaias ao horto nin capes porco.
- Non esperes para Nadal o que non recolliches en maio.