lunes, 5 de diciembre de 2016

Praceres de outono

O outono soemos asocialo a un tempo de colleitas, de fartura nas hortas, de froitos doces coma os figos, de cores ocres, douradas e vermellas, de olores fortes coma o do marmelo cocendo na cociña e inundando toda a estancia.
Tamén  se asocia coa poesía, co estado de ánimo melancólico, coa madurez da vida. Estar no outono da vida é aínda gozar das oportunidades que nos quedan e saborealas con fruición, como gozamos da suavidade e a morneza das raiolas do sol sobre a pel nos días desta estación.
É tempo de recollemento, de volta ás normas despois do verán, máis libre, de adaptarse a novos horarios máis ríxidos, a un novo centro de ensino, nalgúns casos.
Recóllense, sécanse, asóllanse e gárdanse as sementes para o ano seguinte, proxectando futuro e esperanza de nova vida.
É tempo de néboas e dos primeiros fríos, aínda suaves. Tempo de érbedos, bullós( Sarria), billós (Chantada), bullotes e viño novo.
O tempo do medo, coa chegada dos días curtos e a escuridade; de Santos e defuntos; de calacús e xogos infantís, de sentar arredor do lume.
Agardo que este outono nos traia sabores, olores, praceres para a vista... e que sexa unha bo punto de partida para un curso exitoso no que aprendamos, maduremos e fagamos actividades que nos fagan sentir plenitude, felicidade de estarmos vivos, de ser parte dun mundo marcado polo paso do tempo.

Neste comezo de curso recomendamos a lectura de :

Escarlatina, a cociñeira defunta, de Ledicia Costas en Edicións Xerais.

Foi un libro de gran éxito,recomendado para os máis novos do instituto, axudaralles a ver a morte e o máis alá con outros ollos e faralles esquecer os receos e os noxos así como espertar arelas polas artes culinarias. O libro aporta entretemento asegurado ao tempo que ensina valores como a amizade, o anceio de superación, a tolerencia, etc...

Para o segundo ciclo de secundaria recomendaría As mans do medo, de Xosé Miranda, un libro recomendable para os que queiran inicirse no xénero de terror.

Sobre a riqueza toponímica de Galicia

Téñense feito moitas reflexións sobre a riqueza toponímica de Galicia (por ex. Méndez Ferrín argumentaba sobre o tema ou Ferro Ruibal). Hai un equipo de persoas traballando sobre isto dende hai uns anos (Gonzalo Navaza e outros) e vanse facendo importantes achegas para coñecermos esta vizosidade da que goza o noso fragmentado territorio (algúns tan interesantes como o de Xosé Lois Vilar, Talasonimia da costa sur de Galicia).
Por que é importante facer estes traballos? Pois pola simple razón de que este patrimonio está ameazado. A sociedade cambia e os nomes poden perderse, por ex. cando se transforma o territorio por mor das concentracións parcelarias, vías de comunicación  que o atravesan,... ou porque xa non quedan vellos que os lembren e os novos en moitos casos descoñécenos.
O tema está de actualidade, como vemos nos xornais de hoxe.
Pódese ver tamén neste artigo de la Voz de Galicia.

No Instituto queremos facer a nosa pequena achega con traballos de microtoponimia feitos por alumnos de 2º de ESO. Os traballos son de Déborah e Rubén López. Recolleron nomes de leiras dos concellos de Quiroga  (a primeira) e de  Ribas de Sil e San Xoán de Río (o segundo) tendo en conta información dos seus maiores.

A/ Recolleita de microtoponimia de Déborah:

No lugar de Campos de Vila atópanse as seguintes leiras:
  1. Barbeito
  2. A Rodela
  3. Prado Grande
  4. Silvela
  5. A Pendella
  6. O Baioco
  7. As Forcadiñas
  8. O Santo
  9. O Redondo
  10. A Curtiña
  11. A Campaza
En Pacios da Serra recolleu os seguintes:
  1. Gabianceira
E en Revide os seguintes:
  1. Pacio
  2. Marelante
  3. O Carrozo
  4. A Regata
Finalmente na Toca recolleu
  1. A Peza
B/ Recolleita de microtopónimos de Rubén López Rodríguez no concello de Ribas de Sil, no Cabezo:
  1. Espiñoso
  2. A Reboleira
E no de San Xoán de Río na aldea de A Cruz os seguintes nomes:
  1. As Carballeiras
  2. A Leira Grande
  3. A Rechave
  4. Os Reales
  5. O Agro
En Santa Cruz os seguintes:
  1. As Touzas
  2. A Cortiña
  3. A Poula
  4. A Fonteseca
  5. Os serranos
  6. O Avelledo (podería ser O Abeledo?)
  7. O Leirado
  8. A Aira de Riba
  9. O Corgo
  10. O Horto
En Cambela:
  1. A Fraga
  2. A Touza
  3. A Lama
En Vilardá:

  1. As Lampazoas
  2. As Cancelas