jueves, 24 de mayo de 2018

Charla de Marilar Aleixandre no noso IES

O xoves 3 de maio puidemos disfrutar da visita de Marilar Aleixandre ao noso centro.

A charla foi interesante  e do máis ameno.

 Xa o curso pasado leramos o seu libro A expedición do Pacífico. A autora mencionou este e outros libros seus, espertando o noso interese por lelos. Por ex. respecto a ese libro, contounos por que escolleu o nome de Emilia para a protagonista feminina (inspirouse en Emilia Pardo Bazán).  Dixo que todos os lugares que aparecen na historia eran reais Tamén falou de que coñecía de primeira man a experiencia de estar na selva. Respecto a outros libros seus como A cabeza da medusa, confesou que parte do argumento se basea en feitos reais que lle tocaron de cerca cando foi directora dun colexio (fala dunha tráxica experiencia protagonizada por alumnas dese centro). Sobre Rúa carbón tamén explicou un pouco de que trata; fala do mundo de ETA. E tamén falou de A banda sen futuro,
un libro que soe interesar aos mozos e é doado de ler. (En particular, vou mencionar que este libro lle gustou moito a Josefa, unha das limpadoras do noso centro, porque se sentía identificada coa protagonista, por ter vivido unha experiencia semellante á da protagonista na súa adolescencia, Mª Xosé).
Mencionou tamén que lle deron o premio Xerais por unha novela de adultos (Teoría do caos).

Como lectores de Marilar Aleixandre, valoramos moito que teña tanto dominio da lingua, sendo unha autora de orixes madrileñas; ao oíla, conseguiu manter o noso interese e atención ata o final da charla e tamén facernos reflexionar, espertar curiosidade e  darnos ganas de ler os seus libros.

A información para esta entrada redactouna Lola Rodríguez, alumna de 4º de ESO.

.

lunes, 7 de mayo de 2018

Valorar a diversidade cultural

Colgarei vídeo
O aranés, feito lingua oficial de toda Cataluña. Iso contribúe a darlle prestixio,  a valoralo como unha singularidade. O que fan é darlle trascendencia nos primeiros anos da escola e logo van introducindo outras linguas. Queren que os rapaces dean valor á cultura propia.
http://www.rtve.es/alacarta/videos/comando-actualidad/comando-actualidad-don-lenguas-aranes/3015340/

Letras Galegas

Comezado maio, entramos de cheo na celebración das Letras Galegas e o ambiente comeza a quentarse: van aparecendo novos libros (A muller que durmía pouco e soñaba moito, Fina Casalderrey e Marilar Aleixandre; Mulleres bravas da nosa historia, Elisabet Ríos Liste; Doce cartas a María Victoria Moreno, Ánxela Gracián) sobre a autora e e novas achegas por parte de xentes diversas interesadas pola nosa cultura.
Xa empezamos nas clases a falar sobre a autora homenaxeada. Estamos a facer marcapáxinas e faremos lecturas colectivas da súa obra. Tamén argallamos un concurso de Cartas a Mª Victoria Moreno.
Como aperitivo, aí vos vai un fermoso vídeo de Fuxan os ventos sobre un poema de María Victoria Moreno Ogando: "Lúa de prata".
Seguiremos engadindo novas achegas cando vaiamos facendo máis traballos.

viernes, 4 de mayo de 2018

Novas entregas dos/das youtubeir@s

Paréceme moi interesante o concurso de youtubeir@s. Déixovos un novo vídeo.

Comentarios literarios sobre Rosalía de Castro

Para comentar calquera texto, cómpre primeiro facermos unha lectura (ou varias, se fose preciso) atenta do mesmo. Tamén teremos que aclarar as dúbidas respecto ao léxico. Sabermos datos sobre o autor/-a e o contexto en que viviu e escribiu tamén pode ser de axuda.

Nun comentario completo haberá que comezar pola introdución, situando o texto na época ou movemento literario e no contexto histórico, indicando a data de publicación, a obra, o autor, o xénero literario. A continuación a voz, ou perspectiva desde a que nos fala. Logo virá a temática e o tema, o argumento e a estrutura. A seguir, a linguaxe nos diferentes planos de análise (nivel léxico. semántico, nivel morfosintáctico e nivel fónico. Incluiremos os recursos literarios de cada nivel e explicaremos o seu valor expresivo. Finalmente, tiraremos unha conclusión breve que derive da análise previa realizada.

Vou facer o comentario de "Un repoludo gaiteiro" de Rosalía de Castro. O poema podedes velo aquí.

Trátase dun poema incluído na primeiro libro en galego publicado por Rosalía de Castro, Cantares Gallegos, publicado o 17 de maio de 1863. Con esta obra, que fixo que Rosalía fose recoñecida como poeta popular, comeza o Rexurdimento, un movemento literario que se produce na segunda metade do século XIX, grazas ao movemento galeguista. Os protagonistas do Rexurdimento pertencen á segunda xeración galeguista; son herdeiros do provincialismo e están vinculados ao rexionalismo. Tamén inflúe no rexurdimento o romanticismo, que fixo espertar o interese polas culturas de cada pobo e o liberalismo, que permitiu máis liberdade de expresión, o que favoreceu o cultivo do galego, tanto na literatura como na prensa.
O xénero literario é poesía lírica, xa que predomina a expresión de sentimentos.
O poema preséntanos unha voz en 3ª persoa que fala dun personaxe tipo: o gaiteiro. A temática é polo tanto costumista. O tema é a descrición do gaiteiro e as súas artes.
O argumento empeza coa descrición física e de carácter do gaiteiro, continúa dando detalles do que este soía facer cando acudía ás festas e remata cunha especie de conclusión que fala do mal que acaban as mozas que se deixan enganar polos seus engados.
A estrutura é a seguinte:
nas estrofas I e II fai un retrato do gaiteiro (físico + carácter).
nas estrofas III,IV e V fala da maneira de actuar do gaiteiro (engana as rapazas e namóraas).
na estrofa VI as rapazas acaban mal; el non se responsabiliza de nada.
 Polo que se refire á linguaxe, o poema comeza co emprego de abundantes adxectivos, para caracterizar o personaxe. O gaiteiro aparece ante a xente ben vestido (con pano de seda= sedán), repoludo (o ideal de beleza na época non sería o de hoxe; está mantidiño, non delgado), adornado con calidades como a de ser cumprido coma un príncipe (hai comparación e hipérbato); é dicir, con modais refinados, xentileza, amabilidade. Ademais adórnao coas calidades de cariñoso e falangueiro.
Tamén lle atribúe calidades que o fan único ("entre os mozos o primeiro e nas cidades sen par"). Érguese cedo para levar a súa música á xente e acostuma a proclamar as súas intencións de enganar as mozas coa súa "gaita", no retrouso que aparece ao final das estrofas. Nel xógase co dobre sentido da palabra gaita (isto xa aparece tamén noutras cantiga populares). É dicir, que domina varias artes, unhas mellores ca outras.
Entraba na vila con aires de señor "con aquel de señorío"), tocando a gaita e acompasándose co tambor. É dicir, camiñaba seguro de si mesmo, despregando a súa arte para ser admirado. E facendo das súas.
As mozas deixábanse engaiolar por el sen reparar no perigo nin tomar precaucións. Emprega recursos de repetición como o paralelismo (nivel morfosintáctico: todas por el reloucaban/todas por el se morrían) e antítese (se o tiñan lonxe choraban/se o tiñan cerca sorrían, nivel léxico semántico).
As mozas declarábanlle o seu amor e el respondíalles coa gaita.
Na estrofa seguinte emprega unha serie de metáforas (pombas=rapazas;símbolo: espiñas= dor, sufrimento) para subliñar as consecuencias par as mozas do namoramento do gaiteiro; é unha ameaza para elas, pois fere a súa dignidade. A luz á un símbolo; algo que se percibe polos sentidos, pero que se refire a algo abstracto. Déixanse deslumbrar polas apariencias, pero a realidade á terrible e imponse: o engano, a traición, a total falta de ética.
No retrouso da última estrofa queda claro iso: o gaiteiro non admite ningunha responsabilidade no ocorrido A culpa é delas; que non fosen"toliñas!".
Outros recursos de repetición: anáfora sempre, estrofa II; reduplicación cegas, cegas... que non vían (e pleonasmo; cegas xa significa que non vían). Todas, todas, reduplicación.
Na estrofa I aliteración, repetición de sons oclusivos: "como un príncipe cumprido".
O léxico céntrase en campos semánticos como a música: tocar, soprar, acompasaba, tambor, cantar; sentimentos: reloucaban, se morrían, sorrían, choraban; a natureza: debaixo dunha figueira; as reunións populares: festas, fiadas...
No nivel fónico, hai aliteracións ("co tambor se acompasaba", oclusivas, en relación co repiqueteo do tambor).
O poema divídese en seis estrofas de 10 versos octosílabos con rima asonante, coa seguinte distribución abbaaccddc,effeeccddc... Os dous últimos versos son un retrouso que se repite en todas as estrofas, pero que se modifica na última. Aquí queda ao descuberto a desvergonza do gaiteiro.
A conclusión á que chegamos despois de analizar o poema é a tremenda actualidade de Rosalía, que mesmo nun poema que fala de tradicións ou costumes, aproveita para deslizar unha mensaxe clara para as mulleres sobre os "malos amores".Algo do que se fala agora a propósito da igualdade.
A cousa non pode acabar ben para a muller mentres se manteña a desigualdade nas relacións amorosas e só se esixan valores morais e sensatez á metade da humanidade; o resto a vivir, que así é moi fácil!
O poema é unha advertencia a non deixarse enganar polas apariencias dos marabillosos e fermosos galáns!